Tessel ten Zweege, activist, artiest en schrijver, heeft in een korte tijd drie boeken geschreven over het thema geweld tegen vrouwen en is winnares van de Golden Girl Award voor Young Talent.  

Activist, artiest en schrijver: heb je bewust gekozen voor die volgorde? 

“Nee, niet bewust. Andere mensen noemen mij vaker activist dan ikzelf. Vroeger was ik wel vrij activistisch: zo deed ik vrijwilligerswerk bij het transgendernetwerk en organiseerde ik een aantal jaar de Women’s March (nu Feminist March). Momenteel ben ik meer bezig met schrijven en maken. Zo is mijn laatste boek ‘Femicide: tot de dood ons scheidt’ in november dit jaar uitgekomen en maakte ik eerder dit jaar de webserie ‘Tessel in Cyberspace’ voor oproep HUMAN. Schrijven en maken kunnen natuurlijk ook worden gezien als een vorm van activisme.” 

Feminisme is belangrijk voor jou: hoe is dat ontstaan? 

“Mijn moeder had een feministische kijk op het leven, dus ik kreeg het van jongs af aan mee. Op de middelbare school viel me voor het eerst op dat er ongelijkheid zit in hoe we met mannen en vrouwen omgaan. We waren iets van 13 jaar toen de zogenoemde ‘banga-lijstjes’ werden geschreven. Daar kwamen de meisjes op die dan het meest sexy waren. Het viel me op dat meisjes snel bekritiseerd werden en jongens juist niet. Later leerde ik tijdens mijn studie meer over de geschiedenis van feminisme. Ook de intersectionele kijk, niet alleen op gender.” 

Tessel vervolgt: “Na een tijdje zocht ik mensen om me heen die het intersectioneel feminisme ook belangrijk vinden. Zo kwam ik in 2017 bij de Women’s March uit. Het was heel fijn om daar veel mensen te ontmoeten met dezelfde waarden.” 

In een korte tijd heb je drie boeken geschreven over gender en geweld. Het begon met een heel persoonlijk boek. Hoe was het om dat te schrijven? 

“Het was dubbel, maar het was mijn manier om het te verwerken. Het schrijven zelf was helend en leerzaam. Ik schreef met precies de toon die ik wilde. Het werd moeilijker toen het gepubliceerd was. Ik was wel even gespannen over de reactie. Gelukkig was die heel positief. Wat ik niet had verwacht is dat ik overspoeld werd door reacties van vrouwen die iets soortgelijks hadden meegemaakt. Daardoor ging ik eerst heel erg over mijn eigen grenzen, ik wilde er voor iedereen zijn. Op een gegeven moment kon ik dat beter loslaten. Ik ben geen hulpverlener en weet nu beter waar mijn grenzen liggen.” 

Wanneer is schrijven echt voor jou begonnen? 

“Schrijven heb ik altijd al gedaan, het is mijn manier om dingen te verwerken. Een natuurlijke manier om mezelf uit te drukken. Inmiddels heb ik tien jaar ook echt een carrière in schrijven.” 

Victim blaming is een van de thema’s die voorkomt in jouw boeken, hoe kijk je er tegenaan? 

“Victim blaming is zo hardnekkig. Nederland is heel erg overtuigd van haar eigen gendergelijkheid, daarom wordt de schuld vaak bij het slachtoffer gelegd. Het ligt aan het probleemgezin, aan de cultuur van de dader of aan de vrouw zelf. Er wordt niet gekeken naar het maatschappelijke probleem. Gelukkig krijgt femicide en geweld tegen vrouwen steeds meer aandacht. Al merk ik ook dat er vervolgens altijd een terugslag volgt. Ik zie dat LHBTI’ers en mensen van kleur vaak op de frontlinie staan, het is belangrijk dat we niet wegkijken.” 

Hoe denk je dat we victim blaming kunnen voorkomen of verminderen? 

“De mannen wil ik oproepen om meer te doen. Praat meer met je mannelijke vrienden, maak dit bespreekbaar. Luister naar wat vrouwen te zeggen hebben, en spreek andere mannen aan als ze (dreigen) over een grens gaan. En vrouwen: stel je solidair op. Kijk als witte vrouw om naar een vrouw van kleur, als hetero naar een LHBTI’er en ga zo door.” 

Je vertelde met de prijsuitreiking van de Golden Girl award dat je het na drie boeken over een zwaar thema – geweld tegen vrouwen – ook wel even fijn vindt dat het schrijven daarover nu even niet meer hoeft. Heb je al ideeën waar je hierna over wil schrijven? 

“Het is inderdaad lastig om lang met dit onderwerp bezig te zijn. Het drukt zwaar op mijn mentale gezondheid. Ik ben het zat om te problematiseren en wil nu een andere focus: de spotlight op mensen die verschil maken. Dat maakt me niet minder strijdbaar, maar de focus is wel anders.” 

Tessel vervolgt: “Ik vind het altijd leuk om nieuwe dingen te proberen, dat merkte ik onder andere bij de webserie die ik voor HUMAN maakte. Juist als ik de ruimte krijg om nieuwe dingen te doen, komt daar vaak iets moois uit. Nu speel ik met het idee om een documentaire te maken, dus we gaan zien hoe dat gaat lopen.” 

Wat wil je elke lezer nog meegeven? 

“Solidariteit is heel belangrijk: kijk naar elkaar om. Ook naar mensen die anders zijn dan jij. Vrouwen in een rolstoel, biseksuele of lesbische vrouwen, vrouwen van kleur. Blijf je inlezen.”